Siódmy koń. Opowiadania zebrane - Leonora Carrington

Leonora Carrington zyskała światową sławę jako malarka surrealistka, choć przez większość życia (1917-2011) wyrażała się także w formach literackich. Jej proza, jak jej obrazy, to istna feeria wyobraźni – przedstawia świat jakby znany, ale pełen dziwacznych, ekscentrycznych postaci, zjaw, gadających zwierząt i ludzko-zwierzęcych hybryd. Sceną ich zaskakujących przygód często jest rzeczywistość dobrze znana artystce, ale przez nią zdeformowana w niepokojący i zdumiewający obraz, na którym dostrzec można ostrze satyry wymierzonej w mieszczański gust i mentalność, arystokratyczne pretensje i etykietę, religijny fanatyzm i obłudę.

Leonora Carrington urodziła się w bogatej, wpływowej rodzinie brytyjskiego przemysłowca o arystokratycznych ambicjach, w młodości przedstawiona została nawet na dworze królewskim podczas dorocznego balu debiutantek. Szybko okazało się jednak, że temperament i zainteresowania dziewczyny rozsadzają pełen sztywnych reguł świat jej pochodzenia. Ku niezadowoleniu rodziny podjęła studia malarskie w Londynie i Florencji, rychło korzystając z okazji do porzucenia rodzinnego milieu. Związała się z dużo od niej starszym malarzem Maxem Ernstem, który wprowadził ją w paryski świat awangardy, wspierał jako artystkę i traktował jak muzę. Choć ich romans trwał zaledwie parę lat, odcisnął piętno na twórczości, a przede wszystkim na recepcji dzieł Carrington – prawie do końca życia artystki postrzegano jej dokonania przede wszystkim w kontekście związku z wielkim surrealistą. Po wybuchu wojny i aresztowaniu Ernsta jako obywatela III Rzeszy, Carrinton przedarła się z Francji do Hiszpanii, a doświadczenia te okupiła załamaniem psychicznym. Z zakładu dla obłąkanych wydostała się dzięki wsparciu rodziny, ale zamiast do Anglii uciekła do Ameryki – najpierw do Nowego Jorku, wkrótce potem do Meksyku. Tam osiadła na stałe, do końca życia nie przestając tworzyć – ku niezadowoleniu i zazdrości Fridy Kahlo i jej akolitów.

Bo też talent Carrington miała niezwykły. Na jej bujną wyobraźnię, lekkie pióro i cudny, niewymuszony dowcip jej prozy zwrócił uwagę jeszcze we Francji papież surrealizmu André Breton: wybrał jedno z opowiadań Carrington do słynnej „Antologii czarnego humoru", umieszczając przewrotną makabreskę współczesnej mu dwudziestolatki obok dzieł klasyków, m.in. Jonathana Swifta i Joris-Karla Huysmansa. To właśnie „Debiutantka" – opowieść o pannie z dobrego domu, która nie chce uczestniczyć w dworskim balu i wysyła nań... hienę – otwiera niniejszy tom. Podobnie jak inne wczesne opowiadania Carrington, ta historyjka mogłaby wyjść spod pióra Lewisa Carrolla, autora „Alicji w Krainie Czarów" – gdyby tylko miał większe zamiłowanie do szyderstwa i makabry. Nareszcie wszystkie opowiadania Leonory Carrington, które pisała po angielsku, francusku, a nawet hiszpańsku, możemy czytać po polsku! Co warto podkreślić – w świetnych tłumaczeniach Maryny Ochab i Michała Kłobukowskiego.