Proste równoległe - Agata Romaniuk

Polska, połowa lat 80. XX w. Młodziutka Marta Rychter podczas wakacji spędzanych z rodzicami poznaje nad morzem enigmatyczną Wandę Krajewską, najwybitniejszą polską skrzypaczkę. Wanda od lat odmawia występów, nikt nie wie dlaczego, choć plotkami żyje cała muzyczna Warszawa. Czy to prawda, że była kochanką wiceministra kultury i pupilką władzy? A może pije i w pewexie odkładają dla niej najlepsze koniaki, po które wieczorami wysyła męża? Marta zostaje jedyną uczennicą, a zarazem powierniczką starszej o pokolenie Wandy. Próbuje odtworzyć powikłaną historię jej życia, miłości oraz stale towarzyszącego Krajewskiej poczucia straty. Chłonie muzyczną wrażliwość swojej nauczycielki, ale zaczyna rozumieć, że nie może iść po jej śladach. Żeby ocalić swoją niezależność, będzie musiała zrezygnować z lojalności. Tylko w ten sposób zdoła dotrzymać Wandzie kroku.

"PROSTE RÓWNOLEGŁE" POLECA WIOLETTA, POLONISTKA ZE SZCZECINA. CZYTA Z NAMI W BIG BOOK CLUB OD 2021 ROKU

Fantastyczna książka o kobietach. Opowieść o dwóch artystkach, które łączy muzyka i których drogi są równoległe. Ale tylko do pewnego momentu. Wanda jest ciekawszą postacią, bardziej złożoną, trudniejszą do oceny. Dorastała w trudnych powojennych latach, osierocona przez ojca, a potem przez matkę, ciężko pracowała na swój sukces. Wybrała muzykę, zamiast stabilizacji i rodzinnego szczęścia. Czy to jednak był tylko jej świadomy wybór? Czytelnik może mieć takie złudzenie bardzo długo, aż do momentu, gdy dowiaduje się,  że Stachowa chowała wszystkie listy od Mikołaja,  "chudego Żydka", co spowodowało, że Wanda zrezygnowała z mężczyzny, którego kochała, wplątała się w związek z cenzorem, później z żonatym skrzypkiem rosyjskim, a ostatecznie została żoną akompaniatora.  Choć była kobietą niezależną, pewną siebie, świadomą swoich potrzeb, za rezygnację z macierzyństwa zapłaciła wysoką cenę. Marta, uczennica Wandy, dokonuje innego wyboru. Rezygnuje z prestiżowego stypendium dla najzdolniejszych muzyków, żeby być przy operacji małej córki. Wanda nie potrafi tego zrozumieć.  Jej podopieczna zostaje "tylko" skrzypaczką wiedeńskiej orkiestry. Jedną z wielu. Ale ma kochającą rodzinę. Wanda starzeje się w samotności, w emocjonalnej pustce, ale jako skrzypaczka światowej sławy, która grała z najlepszymi. Nie można ocenić tych wyborów jednoznacznie. Ta książka pokazuje, że kobieta zawsze musi wybierać, rezygnować z jakiejś cząstki siebie, jej wybór zaś skłania innych do surowych ocen.

Świetne są w tej opowieści opisy ćwiczeń skrzypaczek, mierzenia się z trudną materią muzyczną, ale też satysfakcji płynącej z osiągania doskonałości w interpretacji utworu. Nie można nie wspomnieć o kontekście politycznym. Mamy tu marzec 68', stan wojenny i mały wątek kryminalny, czyli zaginięcie zabytkowych skrzypiec Guarneriego.

W całości znakomita to rzecz!